รศ.ดร.ประยุกต์ ศรีวิไล ผู้รักษาราชการแทนอธิการบดีมหาวิทยาลัยมหาสารคาม เป็นประธานพิธีเปิดโครงการ “วันอนุรักษ์ควายไทย มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 2562” ที่ บริเวณสวนหย่อมด้านหลัง MSU OUTLET มหาวิทยาลัยมหาสารคาม(มมส) เพื่อเป็นการกระตุ้นให้เกษตรกรมีการเลี้ยงและการพัฒนาการเลี้ยงควายไทยอย่างยั่งยืน
ภายในงานได้จัดกิจกรรม บายศรีสู่ขวัญควาย, การแสดงควายแสนรู้ โชว์พ่อพันธุ์ – แม่พันธุ์ควายไทย, นิทรรศการควายไทย, ตรวจสุขภาพควายไทย , ประกวดภาพวาดควายไทย ,ประกวดร้อยกรอง และประกวดควายสวยงาม 10 รุ่น ,การแสดงศิลปวัฒนธรรมอีสาน โดยวิทยาลัยดุริยางคศิลป์และคณะศิลปกรรมศาสตร์
นายพงษ์ศักดิ์ แก้ววังชัย ประธานเครือข่ายคนรักควายภาคอีสาน กล่าวว่า คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบกำหนดให้วันที่ 14 พฤษภาคมของทุกปีเป็น “วันอนุรักษ์ควายไทย” เนื่องจากเป็นวันที่ “ในหลวง รัชกาลที่ 9” ได้มีพระราชดำรัสถึงหลักการดำเนินโครงการธนาคารโค ควายไทยเป็นครั้งแรก ทุกภาคส่วนจึงได้ร่วมกันจัดโครงการในวันนี้ขึ้น เพื่อเป็นการสร้างความตระหนักรู้และให้ความสำคัญในการส่งเสริมและอนุรักษ์การเลี้ยงควายไทย
เนื่องจากปัจจุบันจำนวน ควายไทยและผู้เลี้ยงควายไทยมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง ซึ่งควายไทยนับเป็นสัตว์เลี้ยงที่มีความสำคัญต่อระบบการผลิตของเกษตรกรรายย่อยในชนบทเป็นอย่างมาก ในอดีตควายเป็นทั้งแรงงานในการทำไร่ ทำนา เกษตรกรใช้มูลของควายเป็นปุ๋ยใส่พืชผลทางการเกษตร และสามารถนำมูลนั้นมาจำหน่ายเป็นรายได้เสริมได้อีกด้วย อย่างไรก็ตาม จำนวนเกษตรกรที่เลี้ยงควายไทยในระยะหลังลดลง หันไปเลี้ยงสัตว์พันธุ์ต่างประเทศ กันมากขึ้น ส่วนที่ยังเลี้ยงควายไทยอยู่ก็เป็นการเลี้ยงแบบพื้นบ้าน ไม่มีการพัฒนาระบบการเลี้ยง ระบบการผลิตในเชิงธุรกิจ
ปัจจุบัน ควายไทยมีปริมาณลดลงมาก จากปี พ.ศ.2548 ที่มีจำนวนมากถึง 1.6 ล้านตัว แต่ในทุกวันนี้จำนวนลดลงเหลืออยู่ราว 80,000 ตัว อาจจะเนื่องมาจากประชาชนมีความต้องการบริโภคเนื้อโคมากกว่า การเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตของเกษตรกรที่ประกอบอาชีพทำนา มีการใช้เครื่องจักรกลแทนการใช้แรงงานควาย เกษตรกรที่เลี้ยงควายไทยส่วนใหญ่ก็ไม่ได้เลี้ยงเป็นอาชีพหลัก จึงให้ความสนใจในการเลี้ยงดูน้อย ขาดการปรับปรุงพันธ์ที่ดี ขาดการควบคุมป้องกันกำจัดโรคที่ถูกต้อง ทำให้ผลผลิตต่ำลง ด้วยเหตุผลที่กล่าวมา จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้จำนวนควายไทยไทยลดลงเป็นจำนวนมาก
