ชีวประวัติ ของหลวงปู่หล้า เขมปัตโต เป็นชีวิต แห่งสมณะ ผู้ละวางลาภ ยศ สรรเสริญ สุข มุ่งสู่ ความหลุดพ้น อย่างจริงจัง มั่นคง
ท่านเกิดเมื่อ วันจันทร์ที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2454 ที่บ้านกุดสระ อำเภอหมากแข้ง จังหวัดอุดรธานี บิดาชื่อนายคูน เสวตร์วงศ์ มาดาชื่อ นางแพง เสวตร์วงศ์ เป็นบุตรคนสุดท้อง ในจำนวนพี่น้อง 8 คน อาชีพของครอบครัว คือทำนา ท่านศึกษา ในโรงเรียน ชั้นประถม ปีที่ 2 ก็ต้องออกมา
ในวัยเยาว์ ท่านได้มีโอกาส รับใช้พระธุดงค์ ที่จาริกมา ในละแวกบ้าน ซึ่งมีส่วนช่วย หล่อหลอมจิตใจ ให้ใฝ่ในทางธรรม
อายุ 18 บวชเป็นเณร เมื่ออายุครบเกณฑ์ ก็ได้บวช เป็นพระ ตามประเพณี จากนั้น ก็ลาสิกขา มาครองเรือน ได้ประสพ ความเป็นอนิจจัง ทุกขัง แห่งสังขาร และการพลัดพราก
ครั้นปี พ.ศ.2486 บวชเป็น พระมหานิกาย ที่วัดบ้านยาง มีพระครูคูณ เป็นอุปัชฌาย์ พรรษาแรก ก็สอบนักธรรมโทได้
วันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2488 ท่านได้ญัตติ เข้าในคณะธรรมยุต ที่วัดโพธิสมภรณ์ อุดรธานี โดยมีพระธรรมเจดีย์ (จูม พันธุโล) ครั้งเป็นพระเทพกวี เป็นอุปัชฌาย์ และให้ท่าน ไปพำนัก ฝึกการปฏิบัติ กับหลวงปู่บุญมี ชลิตโต ที่วัดโพธิ์ชัย หนองน้ำเค็ม อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี ซึ่งเป็นวัด ที่เจ้าคุณพระธรรมเจดีย์ เคยอาราธนา ท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต ไปพำนัก ครั้งที่ท่าน กลับจากเชียงใหม่ และหลวงปู่ บุญมี เคยได้รับการศึกษา อบรม กับท่านพระอาจารย์มั่น และดำเนิน ปฏิปทา ตามพระบุพพาจารย์
