“ไม่ว่าพระ ไม่ว่าคน ป่วยได้ สุดท้ายคือตาย” คำสอนครั้งสุดท้ายก่อนละสังขารของ หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต
๒๐ มกราคม ๒๕๖๔ ถือเป็นอีกหนึ่งวันสำคัญของเมืองไทย น้อมรำลึกครบ ๑๕๑ ปี ชาตกาล “หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต” พระภิกษุฝ่ายธรรมยุติกนิกาย ชาวจังหวัดอุบลราชธานี ผู้เป็นบูรพาจารย์สายพระป่า ในประเทศไทย ปฏิบัติตนตามแนวทาง คำสอนพระศาสดาอย่างเคร่งครัด และยึดถือธุดงควัตรด้วยจริยวัตรปฏิปทางดงาม ท่านได้รับการยกย่องให้เป็นพระอาจารย์ใหญ่สาย วัดป่า สืบมาจนถึงปัจจุบัน
เมื่อย้อนอดีตไปเมื่อ ๑๕๑ ปีที่แล้ว ในวันที่ ๒๐ มกราคม พ.ศ. ๒๔๑๓ นี่เป็นวันถือกำเนิดของ “หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต” พระเกจิชื่อดังหนึ่งในปูชนียบุคคลของเมืองไทยเรา ซึ่งได้รับการยกย่องจากองค์การยูเนสโก ให้เป็น “บุคคลสำคัญของโลก สาขาสันติภาพ” ในช่วงปลายปี ๒๕๖๒ ที่ผ่านมา
หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต เป็นพระเกจิอาจารย์ทางวิปัสสนาชื่อดัง ได้รับยกย่องสรรเสริญอย่างยิ่งจากบรรดาศิษย์ผู้อยู่ใกล้ชิดท่าน ว่าเป็นอาจารย์วิปัสสนาชั้นเยี่ยมแห่งยุคสมัย ท่านมีศิษยานุศิษย์และคนเคารพนับถือมากมายทั่วประเทศไทย รวมไปถึงในต่างประเทศ หลวงปู่มั่นนอกจากจะมีหลักธรรมคำสอนชั้นสูงแล้ว ท่านมียังประวัติอันงดงามน่ายกย่อง นับเป็นอีกหนึ่งปูชนียบุคคลอันทรงคุณค่ายิ่งของสยามประเทศ สมกับการได้รับยกย่องให้เป็นบุคคลสำคัญของโลก
ในปลายปี พ.ศ. ๒๔๙๒ “หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต” อายุได้ ๘๐ ปี และท่านมีอาการอาพาธหนัก เมื่อออกพรรษาแล้ว คณะศิษย์จึงได้ร่วมกันนำท่านจากวัดป่าบ้านหนองผือเพื่อจะไปยังวัดป่าสุทธาวาส และระหว่างทางได้แวะพักที่วัดป่าบ้านภู่
ในช่วงที่พักอยู่ที่วัดป่าบ้านภู่นั้น อาการของหลวงปู่มั่นได้ทรุดลงโดยตลอด
ภาพ “หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต” ท่ายืนพาดสังฆาฏิ ด้านหลังเป็นต้นค้อ ณ เสนาสนะป่าบ้านฝั่งแดง ต.ฝั่งแดง อ.ธาตุพนม จ.นครพนม บันทึกภาพเมื่อราวกลางเดือนเมษายน พ.ศ. ๒๔๘๖
พระอาจารย์ทองคำ จารุวัณโณ ซึ่งเป็นผู้หนึ่งที่ได้อุปัฏฐากหลวงปู่มั่นอย่างใกล้ชิด ได้บันทึกไว้ว่า
ในยามรุ่งสางของวันที่ ๑๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๙๒ (หนึ่งวันก่อนวันมรณภาพของหลวงปู่มั่น) ท่านได้เปิดหน้าต่างกุฏิของหลวงปู่มั่นออก และพบว่ามีชาวบ้านนับเป็นร้อยๆ คนมานั่งเฝ้าอาการของหลวงปู่มั่นอยู่ หลวงปู่มั่นจึงได้กล่าวอบรมญาติโยม… โอวาทธรรมครั้งสุดท้ายของหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ก่อนที่ท่านจะเข้าสู่อนุปาทิเสสนิพพาน… หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ท่านกล่าวว่า
“… พวกญาติโยมพากันมามาก มาดูพระเฒ่าป่วย ดูหน้าตาสิ เป็นอย่างนี้ละญาติโยมเอ๋ย ไม่ว่าพระไม่ว่าคน พระก็มาจากคน มีเนื้อมีหนังเหมือนกัน คนก็เจ็บป่วยได้ พระก็เจ็บป่วยได้ สุดท้ายก็คือ ตาย ได้มาเห็นอย่างนี้แล้ว ก็จงพากันนำไปพิจารณา เกิดมาแล้ว ก็แก่ เจ็บ ตาย แต่ก่อนจะตาย ทานยังไม่มีก็ให้มีเสีย ศีลยังไม่เคยรักษาก็รักษาเสีย ภาวนายังไม่เคยเจริญ ก็เจริญให้พอเสีย จะได้ไม่เสียทีที่ได้เกิดมาพบพระพุทธศาสนา ด้วยความไม่ประมาท นั้นละจึงจะสมกับที่ได้เกิดมาเป็นคน เท่านี้ละ พูดมากก็เหนื่อย”
… นี่คือโอวาทธรรมครั้งสุดท้ายของหลวงปู่มั่น ภูริทัตโตที่ท่านได้เมตตาให้ไว้แก่ชาวพรรณานิคม “คนก็เจ็บป่วยได้ พระก็เจ็บป่วยได้ สุดท้ายก็คือตาย” โอวาทธรรมสุดท้ายของ หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ตั้งแต่นั้นจนวาระสุดท้ายท่านไม่ได้พูดอีกเลย… ภายหลังญาติโยมทางวัดป่าสุทธาวาสได้จัดรถมารับองค์ท่านและมรณภาพที่วัดป่าสุทธาวาสในคืนวันนั้นเอง… ท่านละสังขารอย่างสงบ เมื่อวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๙๒ ที่วัดป่าสุทธาวาส จ.สกลนคร
